กระทู้ธรรม น.ธ.โท หมวดกิเลส

๑๖.	กามา กฏุกา อาสีวิสูปมา	เยสุ มุจฺฉิตา พาลา
	เต ทีฆรตฺตํ นิรเย	สมปฺปิตา หญฺนฺเต ทุกฺขิตา.
	กามทั้งหลายเป็นของเผ็ดร้อน เหมือนงูพิษ เป็นที่คนโง่หมกมุ่น เขาต้องแออัดทุกข์ยากอยู่ในนรกตลอดกาลนาน.
	(สุเมธาเถรี)	ขุ. เถรี. ๒๖/๔๙๙.

๑๗.	กุหา ถทฺธา ลปา สิงฺคี	อุนฺนฬา จาสมาหิตา
	น เต ธมฺเม วิรูหนฺติ	สมฺมาสมฺพุทฺธเทสิเต.
	คนหลอกลวง เย่อหยิ่ง เพ้อเจ้อ ขี้โอ่ อวดดี และไม่ตั้งมั่น ย่อมไม่งอกงามในธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงแล้ว.
	(พุทฺธ)	องฺ. จตุตฺก. ๒๑/๓๔.

๑๘.	โกธสฺส วิสมูลสฺส	มธุรคฺคสฺส พฺราหฺมณ
	วธํ อริยา ปสํสนฺติ	ตญฺหิ เฉตฺวา น โสจติ.
	พราหมณ์ ! พระอริยเจ้าย่อมสรรเสริญผู้ฆ่าความโกรธ ซึ่งมี โคนเป็นพิษ ปลายหวาน, เพราะคนตัดความโกรธนั้นได้แล้ว ย่อมไม่เศร้าโศก.
	(พุทฺธ)	สํ. ส. ๑๕/๒๓๖.

๑๙.	นิทฺทํ น พหุลีกเรยฺย	ชาคริยํ ภเชยฺย อาตาปี
	ตนฺทึ มายํ หสฺสํ ขิฑฺฑํ	เมถุนํ วิปฺปชเห สวิภูสํ.
	ผู้มีความเพียรไม่พึงนอนมาก พึงเสพธรรมเครื่องตื่น พึงละ ความเกียจคร้าน มายา ความร่าเริง การเล่น และเมถุน พร้อมทั้งเครื่องประดับเสีย.
	(พุทฺธ)	ขุ. สุ. ๒๕/๕๑๕. ขุ. มหา. ๒๙/๔๕๗,๔๖๐.

๒๐.	ปรวชฺชานุปสฺสิสฺส	นิจฺจํ อุชฺฌานสญฺิโน
	อาสวา ตสฺส วฑฺฒนฺติ	อารา โส อาสวกฺขยา.
	คนที่เห็นแต่โทษผู้อื่น คอยแต่เพ่งโทษนั้น อาสวะก็เพิ่มพูน เขายังไกลจากความสิ้นอาสวะ.
	(พุทฺธ)	ขุ. ธ. ๒๕/๔๙.

๒๑.	ยทา ทฺวเยสุ ธมฺเมสุ	ปารคู โหติ พฺราหฺมโณ
	อถสฺส สพฺเพ สํโยคา	อตฺถํ คจฺฉนฺติ ชานโต.
	เมื่อใด พราหมณ์เป็นผู้ถึงฝั่งในธรรม ๒ อย่าง เมื่อนั้นกิเลส เครื่องตรึงทั้งปวงของพราหมณ์ผู้รู้นั้น ย่อมถึงความตั้งอยู่ไม่ได้.
	(พุทฺธ)	ขุ. ธ. ๒๕/๖๗.

๒๒.	ยา กาจิมา ทุคฺคติโย	อสฺมํ โลเก ปรมฺหิ จ
	อวิชฺชามูลกา สพฺพา	อิจฺฉาโลภสมุสฺสยา.
	ทุคติในโลกนี้และโลกหน้า ล้วนมีอวิชชาเป็นราก มีอิจฉาและ โลภเป็นลำต้น.
	(พุทฺธ)	ขุ. อิติ. ๒๕/๒๕๖.

๒๓.	เยน สลฺเลน โอติณฺโณ	ทิสา สพฺพา วิธาวติ
	ตเมว สลฺลํ อพฺพุยฺห	น ธาวติ น สีทติ.
	บุคคลถูกลูกศรใดแทงแล้วย่อมแล่นไปทั่วทิศ ถอนลูกศรนั้น แล้ว ย่อมไม่แล่นและไม่จม.
	(พุทธ) ขุ. ส. ๒๕/๕๑๘.	ขุ. มหา. ๑๙/๕๐๑.

๒๔.	โลโภ โทโส จ โมโห จ	ปุริสํ ปาปเจตสํ
	หึสนฺติ อตฺตสมฺภูตา	ตจสารํว สมฺผลํ.
	โลภะ โทสะ โมหะ เกิดจากตัวเอง ย่อมเบียดเบียนผู้มีใจชั่ว ดุจขุยไผ่ฆ่าต้นไผ่ฉะนั้น.
	(พุทฺธ)	ขุ. อิติ. ๒๕/๒๖๔. ขุ. มหา. ๒๙/๑๘.