กระทู้ธรรม น.ธ.โท หมวดเบ็ดเตล็ด

๖๒.	อกฺโกจฺฉิ มํ อวธิ มํ	อชินิ มํ อหาสิ เม
	เย จ ตํ อุปนยฺหนฺติ	เวรํ เตสํ น สมฺมติ.
	ผู้ใดผูกอาฆาตว่า เขาได้ด่าเรา ได้ฆ่าเรา ได้ชนะเรา ได้ลักของของเรา ดังนี้ เวรของผู้นั้นย่อมไม่ระงับ.
	(พุทฺธ)	ขุ. ธ. ๒๕/๑๕.

๖๓.	อกฺโกจฺฉิ มํ อวธิ มํ	อชินิ มํ อหาสิ เม
	เย จ ตํ นูปนยฺหนฺติ	เวรํ เตสูปสมฺมติ.
	ผู้ใดไม่ผูกอาฆาตว่า เขาได้ด่าเรา เขาได้ฆ่าเรา ได้ชนะเรา ได้ลักของของเรา ดังนี้ เวรของผู้นั้นย่อมระงับ.
	(พุทฺธ)	ขุ. ธ. ๒๕/๑๕.

๖๔.	อจฺจิ ยถา วาตเวเคน ขิตฺตํ อตฺถํ ปเลติ น อุเปติ สงฺขํ เอวํ มุนี นามกายา วิมุตฺโต อตฺถํ ปเลติ น อุเปติ สงฺขํ.
	เปลวไฟที่ถูกกำลังลมพัดดับวูบไป ย่อมกำหนดนับไม่ได้ฉันใด, ผู้รู้พ้นไปแล้วจากนามกาย ดับวูบไป ย่อมกำหนดนับไม่ได้ฉันนั้น.
	(พุทฺธ)	ขุ. สุ. ๒๕/๕๓๙. ขุ. จู. ๓๐/๑๓๖.

๖๕.	อินฺทฺริยานิ มนุสฺสานํ	หิตาย อหิตาย จ
	อรกฺขิตานิ อหิตาย	รกฺขิตานิ หิตาย จ.
	อินทรีย์ของมนุษย์มีอยู่เพื่อประโยชน์ และมิใช่ประโยชน์ คือ ที่ไม่รักษา ไม่เป็นประโยชน์, ที่รักษา จึงเป็นประโยชน์.
	(ปาราสริยเถร)	ขุ. เถร. ๒๖/๓๗๒.

๖๖.	ตสฺมา หิ ปณฺฑิโต โปโส	สมฺปสฺสํ อตฺถมตฺตโน
	โลภสฺส น วสํ คจฺเฉ	หเนยฺย ทิสกํ มนํ.
	ผู้เป็นบัณฑิต เมื่อเล็งเห็นประโยชน์ตน ไม่พึงลุอำนาจของ โลภะ พึงกำจัดน้ำใจที่ละโมภเสีย.
	(พุทฺธ)	ขุ. ชา. ปกิณฺณก. ๒๗/๓๙๖.

๖๗.	นกฺขตฺตํ ปฏิมาเนนฺตํ	อตฺดถ พาลํ อุปจฺจคา
	อตฺโถ อตฺถสฺส นกฺขตฺตํ	กึ กริสฺสนฺติ ตารกา.
	ประโยชน์ได้ล่วงเลยคนเขลาผู้มัวถือฤกษ์อยู่, ประโยชน์เป็นฤกษ์ ของประโยชน์ ดวงดาวจักทำอะไรได้.
	(โพธิสตฺต)	ขุ. ชา. เอก. ๒๗/๑๖.

๖๘.	น สาธุ พลวา พาโล	สาหสํ วินฺทเต ธนํ
	กนฺทนฺตเมตํ ทุมฺเมธํ	กฑฺฒนฺติ นิรยํ ภุสํ.
	คนเขลา มีกำลัง หาทรัพย์อย่างผลุนผลัน ไม่ดี, นายนิรยบาล ย่อมฉุดคนโง่มีปัญญาทรามผู้คร่ำครวญอยู่นั้น ไปสู่นรกอันร้ายกาจ.
	(มโหสถโพธิสตฺต)	ขุ. ชา. วีส. ๒๗/๔๒๕.

๖๙.	ปญฺจ กามคุณา โลเก	มโนฉฏฺา ปเวทิตา
	เอตฺถ ฉนฺทํ วิราชิตฺวา	เอวํ ทุกฺขา ปมุจฺจติ.
	กามคุณ ๕ ในโลก มีใจเป็นที่ ๖ อันท่านชี้แจงไว้แล้ว, บุคคล คลายความพอใจในกามคุณนี้แล้ว ย่อมพ้นจากทุกข์ได้อย่างนี้.
	(พุทฺธ)	สํ. ส. ๑๕/๒๓.

๗๐.	ปรทุกฺขูปธาเนน	โย อตฺตโน สุขมิจฺฉติ
	เวรสํสคฺคสํสฏฺโ	เวรา โส น ปริมุจฺจติ.
	ผู้ใด ต้องการสุขเพื่อตน ด้วยการก่อทุกข์แก่ผู้อื่น, ผู้นั้น ชื่อว่า พัวพันไปด้วยเวร ย่อมไม่พ้นจากเวร.
	(พุทฺธ)	ขุ. ธ. ๒๕/๕๓.

๗๑.	ปริตฺตํ ทารุมารุยฺห	ยถา สีเท มหณฺณเว
	เอวํ กุสีตมาคมฺม	สาธุชีวีปิ สีหติ.
	คนเกาะไม้ฟืนเล็ก ๆ พึงจมลงในทะเลฉันใด คนมั่งมีอาศัยความ เกียจคร้านก็ล่มจมฉันนั้น.
	(วิมลเถร)	ขุ. เถร. ๒๖/๓๐๙.

๗๒.	พลํ จนฺโท พลํ สุริโย	พลํ สมณพฺราหฺมณา
	พลํ เวลา สมุทฺทสฺส	พลาติพลมิตฺถิโย.
	พระจันทร์ พระอาทิตย์ สมณพราหมณ์ และฝั่งทะเล ต่างก็ มีกำลัง, แต่สตรีมีกำลังยิ่งกว่ากำลัง (เหล่านั้น).
	(มหาชนก)	ขุ. ชา. นวก. ๒๗/๒๖๑.

๗๓.	พหูนํ วต อตฺถาย	อุปฺปชฺชนฺติ ตถาคตา
	อิตฺถีนํ ปุริสานญฺจ	เย เต สาสนการกา.
	พระตถาคตเจ้าย่อมเกิดขึ้น เพื่อประโยชน์แก่คนหมู่มาก คือ สตรีและบุรุษผู้ทำตามคำสอน.
	(วงฺคีสเถร)	ขุ. เถร. ๒๖/๔๓๗.

๗๔.	ยตฺถ โปสํ น ชานนฺติ	ชาติยา วินเยน วา
	น ตตฺถ มานํ กยิราถ	วสํ อญฺาตเก ชเน.
	ในที่ใด ยังไม่รู้จักคนโดยกำเนิดหรือโดยขนบประเพณี เมื่ออยู่ ในที่นั้น หมู่คนที่ยังไม่รู้จักกัน ไม่ควรทำความถือตัว.
	(มหาททฺทรโพธิสตฺต)	ขุ. ชา. จตุกฺก. ๒๗/๑๓๑.

๗๕.	เย จ กาหนฺติ โอวาทํ	นรา พุทฺเธน เทสิตํ
	โสตฺถึ ปรํ คมิสฺสนฺติ	วลาเหเนว วาณิชา.
	คนใด จัดทำตามโอวาทที่ผู้รู้แสดงแล้ว คนนั้นจักถึงฝั่งที่สวัสดี เหมือนพ่อค้าถึงฝั่งที่สวัสดีเพราะม้าวลาหก.
	(พุทฺธ)	ขุ. ชา. ทุก. ๒๗/๗๑.

๗๖.	เย วุฑฺฒมปจายนฺติ	นรา ธมฺมสฺส โกวิทา
	ทิฏฺเ ธมฺเม จ ปาสํสา	สมฺปราโย จ สุคฺคติ.
	คนรู้จักขนบธรรมเนียม ย่อมยำเกรงผู้เฒ่าผู้แก่ ในชาตินี้ก็มีผู้ สรรเสริญ ชาติหน้าก็ไปดี.
	(พุทฺธ)	ขุ. ชา เอก. ๒๗/๑๒.

๗๗.	รูปา สทฺทา คนฺธา รสา	ผสฺสา ธมฺมา จ เกวลา
	เอตํ โลกามิสํ โฆรํ	เอตฺถ โลโก วิมุจฺฉิโต.
	รูป เสียง กลิ่น รส ผัสสะ และธรรมารมณ์นั้น ล้วนเป็น โลกามิสอันร้ายกาจ, สัตวโลกหมกมุ่นอยู่ในอารมณ์เหล่านี้.
	(พุทฺธ)	สํ. ส. ๑๕/๑๖๖.

๗๘.	วิเทสวาสํ วสโต	ชาตเวทสเมนปิ
	ขมิตพฺพํ สปญฺเน	อปิ ทาสสฺส ตชฺชิตํ.
	แม้มีปัญญารุ่งโรจน์อย่างไฟ เมื่อยู่ในต่างประเทศก็ควรอดทน คำขู่เข็ญแม้ของทาส.
	(มหาททฺทรโพธิสตฺต)	ขุ. ชา. จตุกฺก. ๒๗/๑๓๑.