| ๔๙. |
อธมฺมํ ปฏิปนฺนสฺส |
โย ธมฺมมนุสาสติ |
| |
ตสฺส เจ วจนํ กยิรา |
น โส คจฺเฉยฺย ทุคฺคตึ. |
| |
ผู้ใดสอนธรรมแก่คนปฏิบัติไม่ถูก ถ้าเขาทำตามคำของผู้นั้น
จะไม่ไปสู่ทุคติ. |
| |
(พุทฺธ) |
ขุ. ชา สฏฺี. ๒๘/๓๙. |
| |
|
|
| ๕๐. |
อุปารมฺภจิตฺโต ทุมฺเมโธ |
สุณาติ ชินสาสนํ |
| |
อารกา โหติ สทฺธมฺมา |
นภโส ปวี ยถา. |
| |
ผู้มีปัญญาทราม มีจิตใจกระด้าง ถึงฟังคำสอนของพระชินเจ้า
ก็ยังห่างไกลจากพระสัทธรรม เหมือนดินกับฟ้า. |
| |
(ยสทตฺตเถร) |
ขุ. เถร. ๒๖/๓๒๓. |
| |
|
|
| ๕๑. |
ขตฺติยา พฺราหฺมณา เวสฺสา |
สุทฺทา จณฺฑาลปุกฺกุสา |
| |
อิธ ธมฺมํ จริตฺวาน |
ภวนฺติ ติทิเว สมา. |
| |
กษัตริย์ พราหมณ์ แพทย์ ศูทร จัณฑาล และคนงานชั้นต่ำ
ประพฤติธรรมในโลกนี้แล้ว ย่อมเป็นผู้เสมอกันในสวรรค์
ชั้นไตรทิพย์. |
| |
|
รอตรวจสอบที่มา |
| |
|
|
| ๕๒. |
ตณฺหาทุติโย ปุริโส |
ทีฆมทฺธาน สํสรํ |
| |
อิตฺถมฺภาวญฺถาภาวํ |
สํสารํ นาติวตฺตติ. |
| |
คนมีตัณหาเป็นเพื่อน ท่องเที่ยวอยู่ช้านาน ไม่ล่วงพ้นสงสาร
ที่กลับกลอกไปได้. |
| |
(ปจฺเจกพุทฺธ) |
ขุ. จู. ๓๐/๓๒๐. |
| |
|
|
| ๕๓. |
นภญฺจ ทูเร เปวี จ ทูเร
ปารํ สมุทฺทสฺส ตทาหุ ทูเร
ตโต หเว ทูรตรํ วทนฺติ
สตญฺจ ธมฺโม อสตญฺจ ราช.
|
| |
เขากล่าวว่า ฟ้ากับดินไกลกัน และฝั่งทะเลก็ไกลกัน
แต่ธรรมของสัตบุรุษกับของอสัตบุรุษไกลกันยิ่งกว่านั้น. |
| |
(พฺราหฺมณ) |
ขุ. ชา. อสีติ. ๒๘/๑๔๓. |
| |
|
|
| ๕๔. |
นิกฺกุหา นิลฺลปา ธีรา |
อถทฺธา สุสมาหิตา |
| |
เต เว ธมฺเม วิรูหนฺติ |
สมฺมาสมฺพุทฺธเทสิเต. |
| |
ผู้ไม่คดโกง ไม่พูดเพ้อ มีปรีชา ไม่หยิ่ง มีใจมั่นคงนั้นแล
ย่อมงดงามในธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงแล้ว. |
| |
(พุทฺธ) |
องฺ. จตุกฺก. ๒๑/๓๔.
ขุ. มหา. ๒๙/๑๕๑. |
| |
|
|
| ๕๕. |
ปฏิโสตคามึ นิปุณํ |
คมฺภีรํ ทุทฺทสํ อณุ |
| |
ราครตฺตา น ทกฺขนฺติ |
ตโมกฺขนฺเธน อาวุตา. |
| |
ผู้ถูกราคะย้อม ถูกกองมืด (อวิชชา) ห่อหุ้มแล้ว ย่อมไม่เห็น
ธรรมสำหรับฝืนใจอันละเอียดลออ ลึกซึ้ง ซึ่งเห็นได้ยาก. |
| |
(พุทฺธ) |
ที. มหา. ๑๐/๔๑. |
| |
|
|
| ๕๖. |
ยทา จ พุทฺธา โลกสฺมํ |
อุปฺปชฺชนฺติ ปภงฺกรา |
| |
เต อิมํ ธมฺมํ ปกาเสนฺติ |
ทุกฺขูปสมคามินํ. |
| |
เมื่อพระพุทธเจ้า ผู้ทำความสว่างเกิดขึ้นในโลก, พระองค์ย่อม
ประกาศธรรมสำหรับดับทุกข์นี้. |
| |
(สารีปุตฺต) |
ขุ. ปฏิ. ๓๑/๔๑๘. |
| |
|
|
| ๕๗. |
ยสฺส สพฺรหมฺจารีสุ |
คารโว นุปลพฺภติ |
| |
อารกา โหติ สทฺธมฺมา |
นภํ ปวิยา ยถา. |
| |
ผู้ใดไม่มีความเคารพในเพื่อนพรหมจารี, ผู้นั้นย่อมห่างจาก
พระสัทธรรม เหมือนฟ้ากับดินฉะนั้น. |
| |
(ภคุเถร) |
ขุ. เถร ๒๖/๓๑๑. |
| |
|
|
| ๕๘. |
เย จ โข สมฺมทกฺขาเต |
ธมฺเม ธมฺมานุวตฺติโน |
| |
เต ชนา ปารเมสฺสนฺติ |
มจฺจุเธยฺยํ สุทุตฺตรํ. |
| |
ชนเหล่าใดประพฤติธรรม ในธรรมที่พระพุทธเจ้ากล่าวดีแล้ว,
ชนเหล่านั้น จักข้ามแดนมฤตยูที่ข้ามได้ยาก. |
| |
(พุทธ) |
ขุ. ธ ๒๕/๒๖. |
| |
|
|
| ๕๙. |
โย อิจฺเฉ ทิพฺพโภคญฺจ |
ทิพฺพมายุ ยสํ สุขํ |
| |
ปาปานิ ปริวชฺเชตฺวา |
ติวิธํ ธมฺมมาจเร. |
| |
ผู้ใด ปรารถนาโภคทรัพย์ อายุ ยศ สุข อันเป็นทิพย์, ผู้นั้น
พึงงดเว้นบาปทั้งหลาย แล้วประพฤติสุจริตธรรม ๓ อย่าง. |
| |
(ราชธีตา) |
ขุ. ชา. มหา. ๒๘/๓๐๖. |
| |
|
|
| ๖๐. |
โย จ อปฺปมฺปิ สุตฺวาน |
ธมฺมํ กาเยน ปสฺสติ |
| |
ส เว ธมฺมธโร โหติ |
โย ธมฺมํ นปฺปมชฺชติ. |
| |
ผู้ใดฟังธรรมแม้น้อย ย่อมเห็นธรรมด้วยกาย ผู้ใดไม่ประมาท
ธรรม ผู้นั้นแล ชื่อว่าผู้ทรงธรรม. |
| |
(พุทธ) |
ขุ. ธ. ๒๕/๔๙. |
| |
|
|
| ๖๑. |
โยนิโส วิจิเน ธมฺมํ |
ปญฺายตฺถํ วิปสฺสติ |
| |
ปชฺโชตสฺเสว นิพฺพานํ |
วิโมกฺโข โหติ เจตโส. |
| |
ควรเลือกเฟ้นธรรมโดยแยบคาย, จะเห็นอรรถแจ่มแจ้งได้ด้วย
ปัญญา, ความหลุดพ้นแห่งใจย่อมมี เหมือนไฟดับ. |
| |
(พุทฺธ) |
องฺ. สตฺตก. ๒๓/๔. |
| |
|
|